بررسی کارکرد عناصر موسیقایی در شعر علوی معاصر (با تکیه بر اشعار سیّد حمیدرضا برقعی، محمّدجواد غفورزاده و احمد علوی)

«شعر علوی» یکی از شاخه‌های اصلی شعر آیینی به‌شمارمی‌آید که تاکنون مورد بررسی همه‌جانبه و علمی قرار نگرفته‌است و در اندک پژوهش‌های انجام‌شده در این زمینه بیشتر به محتوا و درون‌مایة آن پرداخته‌شده‌است. رسالت دینی و کارکرد مذهبی این اشعار در گرو تأثیرگذاری عمیق این اشعار در مخاطب است. موسیقی یکی از عناصر سازندة شعر است که نقش مهمّی در زیباسازی کلام و تأثیر آن بر مخاطب دارد. در این جستار، سطوح چهارگانة موسیقی (بیرونی، کناری، درونی و معنوی) با روش توصیفی ـ تحلیلی در 3 مجموعه شعر علوی و در مجموع 158 شعر بررسی‌شده‌است. بررسی عناصر موسیقایی در این اشعار، حکایت از ارتباطی دوسویه میان موسیقی و محتوای این اشعار دارد. موسیقی در این اشعار، کمک شایانی به القای مفاهیم و معانی مورد نظر شاعران کرده و در مقابل درون‌مایه و محتوای این اشعار به موسیقی آن جهت داده‌است. برجستگی و قوّت موسیقی در دو سطح بیرونی و کناری، بی‌فروغ‌بودن موسیقی درونی و معنوی و در حاشیه قرارگرفتن آن، استفاده از اوزان جویباری و شفّاف و توجّه به مضمون و محتوا در انتخاب وزن، گرایش به اوزان ساده و بی‌تکلّف، تنوّع وزنی، استفاده از قافیه‌ها و ردیف‌های مرتبط با موضوع و بهره‌گیری دو سویه از آن‌ها (کارکرد موسیقایی و انتقال معنا)، به کارگیری صنایع لفظی (تکرار، جناس و موازنه) و صنایع معنوی (تلمیح، مراعات‌النظیر و تضاد) از دیگر یافته‌های این پژوهش است.